Shodô

Konu: Shodô C.tesi 21 Mart 2009, 23:44

Shodô Japon yazi sanatina (kaligrafi) verilen addir. Milattan sonra 6.inci yüzyilda Cin'den Japonya'ya Kanji'lerin getirilmesiyle bas göstermistir. Cin'de oldugu gibi, Japonya'da da kaligrafi medeniyetin simgesidir. Japonlar için shodô kisisel ve ruhsal gelismenin doruguna ulasmaktir. Ayrica Japonlar kendi tarzlarini gelistirmis, ve özellikle Kana adi verdikleri Hiragana ve Katakana'lardan olusan daha sade, ve Japonca'ya daha uygun olan bir hece yazim sistemi kurmuslardir.

Shodô'da yazi bir solukta ortaya çikar. Yani birkaç saniye içinde, geriye dönüs olmadan. Bu enerji sarfiyetine bütün vücut eslik eder, bütün güç firçanin ucuna odaklanir. Bir karakteri olusturan çizgiler bu yüzden çok yogun olur. Kaligrafiye güzelligini ve birligini veren sey yazinin yapilis hizidir. Böylece yazi bir kisilik belirtisi olur, belirli bir ruh hâlini simgeler.

Shodô'da kullanilan 4 tane gereç vardir:

* Firça: hayvan tüyünden (keçi, at...) üretilir ve 10 farkli tüye kadar barindirabilir. Bu malzeme farki firçanin daha sert veya yumusak olabilmesini saglar, ve firçanin kalinligini belirler.

* Mürekkep ("sumi"): tahtadan çikarilan is ve (genellikle hayvandan elde edilen) yapistirici ile üretilir. Bu karisim genellikle kalin bastonlar halinde kurutulur (genellikle 12x4x2 cm ölçülerinde olurlar). Kullanma esnasinda, bu karisim biraz suyla çirpilir ve böylece sivi mürekkep elde edilir. Mürekkebin yazi yazmadan önce hazirlanmasi da ayri bir geçis anidir: insan kendini yaraticiliga hazirlar. Mürekkebin üzerinde çirpildigi taş, mürekkep deposu olarak kullanilir.
Meiji döneminden beri sivi mürekkep te bulunmaktadir (adi "bokuju"dur). Ancak birçok shodô sanatkârina göre kalitesi daha düsük bir mürekkeptir.

* Mürekkep taşi ("suzuri") ya arduvaz gibi islenmis taştan, ya da yüksek isida pişirilerek hazirlanir. Hem mürekkebin hazirlanmasinda kullanilir, hem de hafif çukur oldugu için mürekkebi depolamakta.

* Kagit ("hanshi"): normal kagittan çok daha incedir, ve bir tarafi emici, diger tarafiysa parlaktir.

Bu 4 gerecin disinda, ayrica "bunchin" denilen kagidi sabitlestirmek için metal tutacaklar, ve kagidin kurumasini kolaylastiracak "shitajiki" adli, üzerine kagidin yerlestirildigi yüzeyler de kullanilir.

Son önemli seyse, imza atmak için kullanilan açik kirmizi hamurdur. Kare veya yuvarlak biçimindeki arma yazarin adini veya takma adini belirtir, veya bir siir içerir. Arma soldaysa ad/takma ad belirtir, sagdaysa bir siirden olusur.

Shodô ugras gerektiren zor bir sanattir. Cizgilerin ahengi çok önemlidir. Japonya'da farkli tekniklerle ögrenilir: bunlardan "Kaisho" temel tekniktir, sonrasinda "Gyôsho" ve "Sôsho" gibi farkli tekniklerle çalisilabilir.
Amaç belirli bir modele göre yapmak degildir. Temel teknikler ve sanatsal grafik disinda, yazinin kagitta tuttugu yer, karakterlerin yerleri, çizgilerin sertligi, vs. sanatkârin yaraticiligini ortaya koyar.

Japon yazi sanati rahatlama ve olgunlasma konusunda kisiye birçok sey getirir. Japon sanatlariyla tanismak için çok egitici bir yöntem olabilir...